Od 1 czerwca 2021 roku zaczną obowiązywać znowelizowane przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym, w zakresie m.in. częściowego zakazu używania telefonów komórkowych w czasie przechodzenia przez jezdnię oraz w momencie wchodzenia na nią.
We wtorek 16 marca 2021 roku została opublikowana w Dzienniku Ustaw ustawa z dnia 25 lutego 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym, która rozszerza dotychczasowy obowiązek zachowania przez pieszego szczególnej ostrożności podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko również na pieszego dopiero wchodzącego na jezdnię lub torowisko. Nowelizacja dotyczy jednocześnie art. 14 powołanej ustawy, który określa podyktowane względami bezpieczeństwa zakazy skierowane do pieszego, jako uczestnika ruchu.
W wyniku nowelizacji pieszym zabrania się korzystania z telefonu lub innego urządzenia elektronicznego, np. tabletu, podczas wchodzenia lub przechodzenia przez jezdnię lub torowisko, w tym również podczas wchodzenia lub przechodzenia przez przejście dla pieszych – w sposób, który prowadzi do ograniczenia możliwości obserwacji sytuacji na jezdni, torowisku lub przejściu dla pieszych. Chodzi zatem przede wszystkim o sytuacje, gdy pieszy wpatrzony jest w ekran telefonu zamiast na drogę.
Spotkać można się z opiniami, iż nowelizacja w zakresie zakazu używania telefonów jest zbędna, bowiem pieszy na mocy już obowiązujących przepisów jest zobowiązany do zachowania szczególnej ostrożności, polegającej na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie (wynika to z art. 13 ust 1 w zw. z art. 2 pkt 22 ustawy Prawo o ruchu drogowym). Ponadto zdaniem niektórych omawiany zakaz pozostawia pole do interpretacji i nadużyć na niekorzyść pieszych, co może prowadzić do sytuacji, w których orzekana będzie wina pieszego za spowodowanie wypadku, tylko dlatego że pieszy, przechodząc przez jezdnię, w tym przejście dla pieszych, trzymał w ręku telefon.
W ocenie autora niniejszego opracowania powyższe obawy czynione są na wyrost, chociaż nie sposób nie zgodzić się z opiniami, iż stwierdzenie czy w okolicznościach konkretnej sprawy korzystanie z telefonu doprowadziło do ograniczenia możliwości obserwacji sytuacji na jezdni, będzie stanowiło subiektywną ocenę funkcjonariusza Policji lub sądu. Zwrócić jednak należy uwagę, iż według prowadzonych w Polsce szczegółowych analizy przyczyn i skutków wypadków drogowych, w 2018 roku na polskich drogach doszło do 3978 wypadków na przejściach dla pieszych (co stanowi około 12,6 % ogółu zaistniałych wypadków), przy czym wejście pieszego na jezdnię bezpośrednio przed jadącym pojazdem stanowiło przyczynę 2 336 wypadków – blisko dwie trzecie. Koniecznym zatem było podjęcie działań, które mogłyby doprowadzić do zmniejszenia wskazanych statystyk.
Zważywszy właśnie na wysoką wypadkowość w rejonie przejść dla pieszych, prawodawca zdecydował, że należy wprowadzić dodatkowe, szczególne zabezpieczenie polegające na tym, że z jednej strony pieszy będący na przejściu dla pieszych i, według nowych przepisów, wchodzący na przejście dla pieszych, ma pierwszeństwo przed pojazdem, zaś z drugiej strony na pieszego nakładane są obowiązki i zakazy, zmuszające do obserwacji sytuacji na jezdni, aby ograniczyć wchodzenie przez pieszych na drogę bez uwzględnienia odległości i szybkości zbliżających się pojazdów.
Dodać przy tym należy, iż zachowanie pieszego naruszające znowelizowane przepisy wiąże się z bezpośrednim zagrożeniem bezpieczeństwa ruchu drogowego i stanowi wykroczenie. Jako takie może być kwalifikowane z art. 86 Kodeksu wykroczeń, który stanowi, iż osoba powodująca zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, nie zachowując należytej ostrożności na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, podlega karze grzywny w wysokości od 20 do 5.000 złotych. Ewentualnie zachowanie pieszego może być potraktowane jako wykroczenie z art. 97 Kodeksu wykroczeń, który sankcjonuje inne niż wymienione w art. 84-96a Kodeksu wykroczeń naruszenia przepisów o bezpieczeństwie lub porządku w ruchu drogowym. W takim wypadku zagrożenie karą to grzywna do 3.000 złotych albo kara nagany.
Maciej Bielecki Adwokat, Wspólnik w Kancelarii Ungier Gliniewicz i Wspólnicy
UGW Alert nie udziela porad prawnych. Niniejszy artykuł także takiej nie stanowi. W przypadku wątpliwości co do swoich uprawnień lub co do dalszego postępowania pamiętaj, że warto skonsultować się z zawodowym prawnikiem.